TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN
Kanun Numarası : 4077Kabul Numarası : 23/2/1995Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 8/3/1995 Sayı : 22221
BİRİNCİ KISIM
Amaç, Kapsam, Tanımlar
AmaçMadde 1 - Bu Kanunun amacı,ekonominin gereklerine ve kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı,eğitici,zararlarını tazmin edici,çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı önlemleri almak ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konudaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir.
KapsamMadde 2 - Bu Kanun,1 inci maddede belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarında tüketicinin taraflardan birini oluşturduğu her türlü hukuki işlemi kapsar.
Tanımlar
Madde 3 - Bu Kanunun uygulamasında;
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakanını,
c) Mal: Ticaret konusu taşınır eşyayı,
d) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan bedeni ve/veya fikri faaliyetleri,e) Standart: Türk Standardını,
f) Tüketici: Bir mal veya hizmeti özel amaçlarla satın alarak nihai olarak kullanılan veya tüketen gerçek veya tüzel kişiyi,
g) Satıcı:Kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere tüketiciye mal ve hizmet sunan gerçek veya tüzel kişileri,
h) İmalatçı - Üretici: Kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını üretenleri,
i) Tüketici Örgütleri: Tüketicinin korunmaası amacıyla kurulan dernek,vakıf ve tüketim kooperatiflerini,İfade eder.
İKİNCİ KISIM
Tüketicinin Korunması ve aydınlatılmasıAyıplı Mal ve Hizmetler
Madde 4 - Ambalajında,etiketinde,tanıtma ve kullanma kılavuzunda yer alanveya satıcı tarafından vaadedilen veya standardında tespit edilen nitelik ve/veya niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mal veya hizmetler, ayıplı mal veya ayıplı hizmet olarak kabul edilir.Satın alınan malın ayıplı olduğunun anlaşılması halinde;tüketici,malı teslim aldığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde bu malları satıcı firmaya geri vererek değiştirilmesini veya ödediği bedelin iadesini veya ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirimini ya da ücretsiz olarak tamirini talep edebilir.Tüketici bu taleplerden herhangi birisini tercihte serbesttir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Ayıplı maldan ve/veya ayıplı malın neden olduğu her türlü zarardan dolayı tüketiciye karşı satıcı,bayi, acenta,imalatçı-üretici ve ithalatçı,müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.Satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.Satılan malın ayıbı gizli nitelikte ise veya ayıp tüketiciden hile ile gizlenmişse,satıcı 15 gün içerisinde kendisine başvurulmadığını ileri sürerek sorumluluktan kurtulamaz.Satıcı daha uzun bir süre için garanti vermemiş ise,ayıplı maldan ve ayıplı malın neden olduğu her türlü zararlardan dolayı açılacak davalar,ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile malın tüketiciye teslimi tarihinden itibaren 2 yıllık zamanaşımına tabidir. Ancak satıcı,satılan malın ayıbını tüketiciden hile ile gizlemiş ise,2 yıllık zamanaşımı süresinden yararlanamaz.Ayıplı hizmetler hakkında da yukarıdaki hükümler uygulanır. Ayıplı hizmetin yeniden görülmesi imkansızlaşmışsa veya amaca aykırı sonuçlar doğuracak nitelikte ise,bedel iadesinde tüketicinin ayıplı hizmetten sağladığı fayda kadar indirim yapılır.Ayıplı olduğu bilinerek satın alınan mal ve hizmetler hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.Satışa sunulacak kullanılmış,tamir edilmiş veya ayıplı mal üzerine veya ambalajına,imalatçı veya satıcı tarafından alıcının kolaylıkla okuyabileceği şekilde "özürlüdür" ibaresini içeren bir etiket konulması zorunludur. Bu durum,tüketiciye verilen fatura,fiş veya satış belgesi üzerinde de gösterilir.Yalnızca ayıplı mal satan veya işyerinin bir kat ya da reyon gibi bir bölümünü sürekli olarak ayıplı mal satışına tahsis etmiş olan satıcılara yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz.
Satıştan KaçınmaMadde 5 - Üzerinde "numunedir" veya veya "satılık değildir" ibaresi bulunmayan bir malın;ticari bir kuruluşun vitrininde,rafında veya açıkça görülebilir herhangi bir yerinde teşhir edilmesi,onun stokta bulunduğu anlamına gelir. Satıcı teşhir ettiği malların satışından kaçınamaz. Satılmadığı halde satılmış gibi gösteremez.Hizmetlerin satışından da haklı bir sebep olmaksızın kaçınılamaz.Satıcı,bir mal veya hizmetin satışını,o mal veya hizmetin kendisi tarafından belirlenen miktar,sayı,ebat veya süresi kadar satınalınması ya da başka bir malın veya hizmetin satınalınması koşuluna bağlı kılamaz.Malın ya da hizmetin belli miktar,sayı,ebat ya da süre koşuluyla satılması, teamül,ticari örf veya adetten ise,üçüncü fıkra hükmü uygulanmaz.
Taksitli Satışlar
Madde 6 - Taksitli satışlarda;tüketici,borçlandığı toplam miktarı önceden ödeme hakkına sahiptir. Tüketici aynı zamanda,bir taksit miktarından az olmamak şartıyla bir veya birden fazla taksit ödemesinde bulunabilir. Her iki durumda da satıcı, ödenen miktara göre gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlüdür.Satıcı,taksitlerden birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa,bu hak;ancak satıcının bütün edimlerini ifa etmiş olması durumunda ve tüketicinin ifa edilmemiş bir ediminin üzerinden en az dört hafta geçmiş olması ve satıcının en az bir haftalık bir süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması koşullarıyla kullanılabilir. Taraflarca belirlenen ve tüketiciye yazılı olarak bildirilen mal veya hizmetin toplam satış fiyatı hiçbir şekilde artırılamaz. Taksitli satışlarda satıcı,aşağıdaki bilgileri yazılı olarak bildirmek ve taraflar arasında aktedilen sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermek zorundadır.
a) Mal ve hizmetlerin peşin satış fiyatı,
b) Vadeye göre faiz ile birlikte ödenecek toplam satış fiyatı,
c) Faiz miktarı,faizin hesaplandığı yıllık oran ve gecikme faizi oranı,
d) Ön ödeme tutarı,
e) Ödeme planı.
Kampanyalı Satışlar
Madde 7 - Gazete,radyo,televizyon ilanı vesair yollarla halka duyurularak düzenlenen kampanyalara iştirakçi kabul etmek suretiyle ve malın veya hizmetin bilahare teslim edilmesi veya yerine getirilmesi vaadiyle yapılan satışlarda, ilan ve taahhüt edilen mal ve hizmetlerin teslimatının zamanında yapılmaması, fiyat,nitelik ve miktarında anlaşmalara aykırı davranılması durumunda,satıcı, bayi,acenta,temsilci,imalatçı-üretici ve ithalatçı müştereken ve müteselsilen sorumludur.Kampanyalı satış olarak nitelendirilemeyen ancak,malın veya hizmetin bilahare teslim veya yerine getirilmesi koşuluyla yapılan her türlü satışlar da birinci fıkra hükmüne tabidir.Kampanyalı satışlarda satıcı,6 ıncı maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen bilgilere ek olarak,"kampanya bitiş tarihi" ve "malın ya da hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve şekli"ne ilişkin bilgileri de yazılı olarak vermekle yükümlüdür.Taksitle yapılan kampanyalı satışlarda,6 ncı maddenin birinci ve ikinci fıkra hükümleri de uygulanır.
Kapıdan SatışlarMadde 8 - Kapıdan satışlar;işyeri,fuar,panayır gibi satış mekanları dışında, önceden mutabakat olmaksızın yapılan,değeri 1.000.000 (3.400.000) Türk Lirasını aşan,tecrübe ve muayene koşullu satışlardır. Bu tür satışlarda;tüketici,yedi günlük tecrübe ve muayene süresi sonuna kadar malı,kabul veya hiçbir gerekçe göstermeden,reddetmekte serbesttir. Satıcı almış olduğu bedeli,kıymetli evrakı ve tüketiciyi bu hukuki işlemden dolayı borç altına sokan her türlü belgeyi,cayma bildiriminin kendisine iadeli taahhütlü mektup ya da noter aracılığı ile ulaşması veya bizzat teslim edilmesi tarihinden itibaren 10 gün içerisinde tüketiciye iade etmekte ve 20 gün içerisinde de malı almakla yükümlüdür.Tüketici,malı kendisine teslim anındaki durumu ile geri vermekle ve kullanım söz konusu ise,kullanma dolayısıyla malın ticari değerindeki kaybı tazminle yükümlüdür. Malın tüketicinin zilyedinde bulunması,başlıbaşına bir değer azalmasını ifade eder.Mal veya hizmetin iadesi imkansızlaşmış veya amaca aykırı hale gelmişse tüketici,bu mal veya hizmetten sağladığı fayda kadar bir bedeli satıcıya ödemekle yükümlüdür.Satıcının mal veya hizmeti işyeri dışında satışa sunması,teamül,ticari örf veya adetten ise,bu madde uygulanmaz.Taksitle yapılan kapıdan satışlarda,ayrıca 6 ncı madde hükümleri uygulanır.Birinci fıkrada belirtilen 1.000.000 liralık değer,her yılın Ekim ayı sonunda Devlet İstatistik Enstitüsü'nün Toptan Eşya Fiyatları Endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artışı oranında artar.Bu durum,Bakanlıkça her yıl Aralık ayı içinde Resmi Gazetede ilan edilir.
Kapıdan Satışlarda Satıcının YükümlülüğüMadde 9 - Kapıdan satışlarda satıcı,hazırladığı sözleşme,fatura veya tesellüm makbuzu ile birlikte en az 12 punto siyah koyu harflerle yazılmış "Tüketicinin hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin yedi gün içerisinde malı reddederek alım-satım işleminden cayma hakkının var olduğunu ve cayma ihbarının satıcıya bildirimi tarihinden on gün içinde de tüketicinin vermiş olduğu bedelin,kıymetli evrakın ve tüketiciyi bu hukuki işlemden dolayı borç altına sokan her türlü belgenin satıcı tarafından iade edileceği"ni bildiren bir belgeyi;sahip olduğu hakların kendisine anlatıldığını, cayma hakkını açıklayan belgenin kendisine teslim edilip satıcının açık adresinin bildirilmiş olduğunu beyan eden ve tüketici tarafından da imzalanmış olan bir tutanak karşılığında tüketiciye vermekle yükümlüdür.Satıcı tüketiciden almış olduğu imzalı belgeyi bir uyuşmazlık halinde mahkemeye ibraz etmekle yükümlüdür. Satıcının bu belgeyi ibraz edememesi ya da ibraz etmemesi halinde,satıcının bu belgede belirtilmiş olan borçlarını yerine getirmemiş olduğu kabul edilir.
Tüketici KredisiMadde 10 - Tüketicilerin banka veya benzeri finans kurumlarına bir mal veya hizmeti satın almak amacıyla tüketici kredisi almak için başvurmaları durumunda banka veya finansman kuruluşları ile tüketiciler arasında yazılı bir sözleşmenin yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının da tüketiciye verilmesi zorunludur. Taraflar arasında akdedilen sözleşmede öngörülen kredi şartları,sözleşme süresi içerisinde tüketici aleyhine değiştirilemez.Sözleşmede;a) Faizin hesaplandığı yıllık oran,b) Ödeme tarihleri,anapara,faiz,fon ve diğer masrafların ayrı ayrı belirtildiği ödeme planı,c) Tüketici kredisi tutarı,d) Faiz ve diğer unsurlarla birlikte toplam borç tutarı,e) İstenecek teminatlar,f) Gecikme faizi oranı,g) Borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları,h) Kredinin vadesinden önce kapatılmasına ilişkin şartlar,Aranır.Tüketici, banka veya finans kurumlarına borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği gibi aynı zamanda vadesi gelmemiş bir ya da birden çok taksit ödemesinde de bulunabilir. Her iki durumda da banka veya finans kurumları, ödenen miktara göre gerekli faiz, komisyon indirimini yapmakla yükümlüdürler.Banka veya finans kurumlarının, tüketici kredisini, belirli bir mal veya hizmetin satın alınması ya da belirli bir satıcı ile yapılacak hukuki işlem koşulu ile vermeleri durumunda bunlar, satılan malın ayıbından ötürü tüketiciye karşı satıcı ile müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.
Süreli YayınlarMadde 11 - Süreli yayınlara abone olan tüketiciler, abonelik sözleşmesinde yer alan fiyat ve niteliğe ilişkin koşullara aykırı davranılması hallerinde, abone işlemlerini yapan sorumlu kişiye ya da yayın kurumuna isteklerini yazılı olarak bildirmek kaydıyla aboneliklerine tek taraflı son verebilirler. Yayıncı, abone ücretinin geri kalan kısmını hiçbir kesinti yapmaksızın 15 gün içinde iade etmekle yükümlüdür.Tüketicinin aboneliğe son verme isteği; yazılı bildirimin satıcıya ulaştığı tarihten itibaren günlük yayınlarda 15 gün, haftalık yayınlarda 1 ay, aylık yayınlarda 3 ay sonra yürürlüğe girer. Daha uzun süreli yayınlarda ise, bildirimden sonraki ilk yayını müteakiben yürürlüğe konulur.(Ek: 15/1/1997-4226/1 md.) Süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen ve her ne amaç ve şekilde olursa olsun, bilet, kupon, iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yollarla süreli yayın dışında ikinci bir ürün verilmesinin taahhüt edildiği kampanyalarda; kitap, dergi, ansiklopedi, afiş, bayrak, poster, sözlü veya görüntülü manyetik bant veya optik disk gibi süreli yayıncılık amaçlarına aykırı olmayan kültürel ürünler dışında hiçbir mal ya da hizmetin taahhüdü ve dağıtımı yapılamaz. Her halukarda bu mal veya hizmetin piyasa değeri, tüketicinin ilgili kampanya süresince süreli yayını satın almak için ödediği toplam bedelin % 50'sini aşamaz ve bu şekildeki kampanyaların süresi 60 günü geçemez. Kampanya konusu mal veya hizmet bedelinin bir bölümünün tüketici tarafından karşılanması, bu mal veya hizmetin ikinci ürün sayılmasına engel değildir.(Ek: 15/1/1997 - 4226/1 md.) Kampanya süresince, süreli yayının satış fiyatı, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen mal veya hizmetin yol açtığı maliyet artışı nedeniyle artırılamaz. Kampanya konusu mal veya hizmet taahhüdü ve dağıtımı bölünerek yapılamayacağı gibi, bu mal veya hizmetin ayrılmaz ya da tamamlayıcı parçaları da ayrı bir kampanya konusu haline getirilemez. Bu Kanunun uygulamasında, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen her bir mal veya hizmete ilişkin işlemler bağımsız bir kampanya olarak kabul edilir.
EtiketMadde 12 - Ticaret konusu olan ve perakende satışa arz edilen malların veya ambalajlarının yahut kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir, okunabilir şekilde o malın menşei, cinsi ve fiyatı hakkında bilgileri içeren etiket konulması, etiket konulması mümkün olmayan hallerde aynı bilgileri kapsayan listelerin görülebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur.Hizmetlerin tarife ve fiyatlarını gösteren listeler de birinci fıkraya göre düzenlenerek asılır. Bakanlık, etiket ve tarife listelerinin şeklini, içeriğini, usul ve esaslarını bir yönetmelikle düzenler.Belediyeler, bu madde hükümlerinin uygulanması ve izlenmesine ilişkin işleri yürütmekle görevlidirler.
Garanti BelgesiMadde 13 - İthalatçı veya imalatçı firmalar ithal ettikleri veya ürettikleri sanayi malları için garanti belgesi düzenlemek zorundadırlar. Garanti belgesinin tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi sorumluluğu, tüketicinin malı satın aldığı satıcı, bayi, acenta ya da temsilciliklere aittir. Garanti süresi malın teslim tarihinden itibaren başlar ve asgari bir yıldır. Garanti belgeleri, satın alınan mala ilişkin faturanın tarih ve sayısı ile bandrol ve seri numarasını içermek zorundadır.Satıcı; garanti belgesi kapsamındaki malların, garanti süresi içerisinde, gerek malzeme ve işçilik gerekse montaj hatalarından dolayı arızalanması halinde malı işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamir ile yükümlüdür.Garanti süresi içerisinde sık sık arızalanması sonucu maldan yararlanamamanın süreklilik arzetmesi veya tamiri için gereken azami sürenin aşılması hallerinde, tüketici, malın ücretsiz olarak yenisi ile değiştirilmesini satıcıdan talep edebilir. Satıcı bu talebi reddedemez. Tüketicinin bu talebine karşı satıcı, bayi, acenta, imalatçı-üretici ve ithalatçı müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.Tüketicinin malı kullanım kılavuzunda yeralan hususlara aykırı kullanılmasından kaynaklanan arızalar, iki ve üçüncü fıkra hükümleri kapsamı dışındadır.Bakanlık, hangi sanayi mallarının garanti belgesi ile satılmak zorunda bulunduğunu ve bu malların arızalarının tamiri için gereken azami süreleri Türk Standartları Enstitüsü ile birlikte müştereken tespit ve ilanla görevlidir.
Tanıtma ve Kullanma KılavuzuMadde 14 - Sanayi mallarından ithal edilmiş olanların, bakım, onarım ve kullanılmasına ait tanıtma ve kullanım kılavuzlarının aslına uygun Türkçe tercümeleriyle, yurt içinde üretilenlerin bakım, onarım ve kullanılmasını gösterir Türkçe tanıtım ve kullanım kılavuzlarıyla birlikte satılması zorunludur.Bakanlık, sanayi mallarından hangilerinin tanıtma ve kullanım kılavuzu ile satılmak zorunda bulunduğunu Türk Standartları Enstitüsü ile birlikte tesbit ve ilanla görevlidir.
Servis HizmetleriMadde 15 - İthalatçı veya imalatçılar sattıkları sanayi malları için o malın Bakanlıkça tespit ve ilan edilen kullanım ömrü süresince, bakım, onarım ve servis hizmetlerini yürütecek istasyonları kurmak ve yeterli teknisyen kadrosu ile yedek parça stoku bulundurmak zorundadırlar.Bakanlık, hangi mallar için servis istasyonları kurulmasının zorunlu olduğu ile servis istasyonlarının kuruluş ve işleyişine dair usul ve esasları Türk Standartları Enstitüsü ile müştereken tespit ve ilanla görevlidir.
Ticari Reklamlar ve İlanlarMadde 16 - Ticari reklam ve ilanların yasalara ve genel ahlaka uygun, dürüst ve doğru olmaları esastır.Tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeye özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici reklam ve ilanlar yapılamaz.
Reklam KuruluMadde 17 - Ticari reklam ve ilanlarda uyulması gereken ilkeleri belirlemek, bu ilkeler çerçevesinde ticari reklam ve ilanları incelemek ve inceleme sonucuna göre 16 ncı madde hükümlerine aykırı hareket edenleri cezalandırmak, sözkonusu reklam ve ilanları durdurmak ve/veya aynı yöntemle düzeltmek hususlarında Bakanlığa öneride bulunmakla görevli bir "Reklam Kurulu" kurulmuştur.Reklam Kurulu, ticari reklam ve ilanlarda uyulması gereken ilkeleri belirlemede; ülke koşullarının yanısıra, reklamcılık alanında evrensel kabul görmüş tanım ve kuralları da dikkate alır.Başkanlığı, Bakanın görevlendireceği ilgili Genel Müdür tarafından yürütülen Reklam Kurulu;a) Bakanlıkça, yükseköğrenim görmüş ve iktisat, maliye, hukuk ve işletmecilik dallarından birinde veya birkaçında en az 10 yıllık tecrübesi bulunan kişiler arasından görevlendirilecek bir üye,b) Adalet Bakanlığı'nca, bu Bakanlıkta idari görevlerde çalışan hakimler arasından görevlendirilecek bir üye,c) Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu'nca görevlendirilecek bir üye,d) Yükseköğretim Kurulunun reklamcılık alanında uzman üniversite öğretim elemanları arasından seçeceği bir üye,e) Türk Tabibleri Birliği Merkez Konseyi'nin görevlendireceği bir üye,f) Türkiye Barolar Birliğinin görevlendireceği bir üye,g) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin görevlendireceği bir üye,h) Ankara, İstanbul ve İzmir Gazeteciler Cemiyetlerinin kendi aralarından seçeceği bir üye,i) Reklamcılar derneklerinin veya varsa üst kuruluşlarının seçeceği bir üye,j) Tüketici Konseyinin Konseye katılan tüketici örgütü temsilcileri arasından seçeceği bir üye,k) Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin görevlendireceği bir üye,l) Türkiye Esnaf ve Santkarlar Konfederasyonunun görevlendireceği bir üye,m) Türk Standartları Enstitüsü'nden bir üye,n) Diyanet İşleri Başkanlığından bir üye,o) Mühendis Odaları Birliğinden bir üye,p) İşçi Konfederasyonlarından iki üye,Olmak üzere onyedi üyeden oluşur.Kurul üyelerinin görev süreleri üç yıldır. Süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir veya seçilebilir. Üyelikler herhangi bir sebeple boşaldığı takdirde boşalan yerlere üçüncü fıkra esasları dahilinde bir ay içerisinde görevlendirme veya seçim yapılır.Kurul en az ayda bir defa veya ihtiyaç duyulduğu her zaman Başkanın çağrısı üzerine toplanır.Kurul, Başkan dahil en az dokuz üyenin hazır bulunması ile toplanır ve toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar verir.Kurul, gerekli görülen hallerde sürekli ve geçici olarak görev yapmak üzere özel ihtisas komisyonları kurabilir. Kurulun bu komisyonlarda görev yapmasını uygun göreceği kamu personeli, ilgili kamu kuruluşlarınca görevlendirilir.Kurul üyeleri ile özel ihtisas komisyonu üyelerinden kamu görevlisi olanlara verilecek huzur hakkı ile kamu görevlisi olmayan kurul üyelerine ödenecek huzur ücreti Bakanlıkça belirlenir.Kurulun sekreterya hizmetleri Bakanlık tarafından yerine getirilir.Reklam kurulunun görevleri, kuruluş, çalışma usul ve esasları ile sekreterya hizmetlerinin ne suretle yerine getirileceği Bakanlık tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.
Zararlı ve Tehlikeli Mal ve HizmetlerMadde 18 - Tüketicinin kullanımına sunulan mal ve hizmetlerin kişi ve çevre sağlığına zararlı veya tehlikeli olabilmesi durumunda, bu malların emniyetle kullanılabilmesi için üzerine veya ekli kullanım kılavuzlarına, bu durumla ilgili açıklayıcı bilgi ve uyarılar, açıkça görülecek ve okunacak şekilde konulur veya yazılır. Bakanlık, hangi mal veya hizmetlerin açıklayıcı bilgi ve uyarıları taşıması gerektiğini ve bu bilgi ve uyarıların şeklini ve yerini Türk Standartları Enstitüsü ile birlikte tespit ve ilanla görevlidir.Kalite DenetimiMadde 19 - Bakanlık, tüketicinin can ve mal güvenliği ile fizik ve çevre sağlığına ve bu konularda bilgilendirilmesine ilişkin, standardına göre veya standardı yoksa standarda esas teşkil etmek üzere belirlenecek özelliklere göre yapılacak kalite denetimi ile mal, hizmet ve tesislerin belgelendirilmesi hakkındaki usul ve esasları, Türk Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilanla görevlidir.Ancak 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca Turizm Bakanlığından belgeli ve belgelendirilecek tesisler bu uygulamadan muaftır.
Tüketicinin EğitilmesiMadde 20 - Tüketicinin eğitilmesi konusunda her derecedeki okulların ders programlarına Milli Eğitim Bakanlığınca gerekli ilaveler yapılır.Tüketicinin eğitilmesi ve aydınlatılması için kitap, mecmua ve broşür çıkarılmasına ve tüketicinin biliçlendirilmesi için radyo ve televizyonlarda programlar düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar, Tüketici Konseyinin önerisi ile Bakanlıkça tespit ve ilan olunur.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Tüketici Kuruluşları
Tüketici Konseyi
Madde 21 - Tüketicinin sorunlarının, ihtiyaçlarının ve çıkarlarının korunmasına ilişkin gerekli tedbirleri araştırmak, sorunların tüketici lehine çözülmesi için alınacak tedbirlerle, bu Kanunun uygulanmasına yönelik tedbirlere dair görüşleri ilgili mercilere iletmek amacıyla, Bakanlığın koordinatörlüğünde bir "Tüketici Konseyi" kurulur.Tüketici Konseyi, Bakanın veya görevlendireceği bir bakanlık görevlisininbaşkanlığında, Adalet, İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Sağlık, Ulaştırma, Tarım ve köyişleri, Turizm ve Çevre Bakanlıkları ile Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı,Dış Ticaret Müsteşarlığı, Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı, Türk Standartları Enstitüsü Başkanlığı, Milli Prodüktivite Merkezi, Diyanet İşleri Başkanlığı, Türk Belediyecilik Derneği, İşçi Sendikaları Konfederasyonları, Türkiye Milli Kooperatifler Birliği, Yüksek Öğretim Kurulu, Türkiye Barolar Birliği, Türk Mimar Mühendis Odaları Birliği, Türk Eczacılar Birliği, Türk Tabibleri Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Milli Kalite Konseyi, Ahilik Araştırma ve Kültür Vakfı ve Tüketici Örgütleri temsilcilerinden oluşur.Tüketici Konseyini oluşturan kurum ve kuruluşların temsilcilerinin sayı ve nitelikleri ile Tüketici Konseyine katılabilmek için tüketici örgütlerinin sahip olmaları gereken asgari üye sayısı ve bu örgütlerin Tüketici Konseyine gönderecekleri temsilci sayısı Bakanlıkça belirlenir. Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarından gelen temsilcilerin sayısı, hiçbir şekilde Tüketici Konseyinin toplam üye sayısının %50'sinden fazla olamaz.Tüketici Konseyi yılda en az bir kez toplanır.Tüketici Konseyinin çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Tüketici Sorunları Hakem HeyetiMadde 22 - Bakanlık, il ve ilçe merkezlerinde, tüketiciler ile satıcılar arasında çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla belediyelerle koordineli olarak, en az bir "tüketici sorunları hakem heyeti" oluşturmakla görevlidir.Başkanlığı Sanayi ve Ticaret İl Müdürü veya görevlendireceği bir memur tarafından yürütülen tüketici sorunları hakem heyeti; belediye başkanının konunun uzmanı belediye personeli arasından görevlendireceği bir üye, baronun mensupları arasından görevlendireceği bir üye, ticaret ve sanayi odası ile esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği bir üye ve tüketici örgütlerinin seçecekleri bir üye olmak üzere başkan dahil 5 üyeden oluşur. Ticaret ve sanayi odası ya da ayrı ayrı kurulduğu yerlerde ticaret odası ile esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği üye, uyuşmazlığın satıcı tarafını oluşturan kişinin tacir veya esnaf ve sanatkar olup almamasına göre ilgili odaca görevlendirilir.Bakanlık taşra teşkilatının bulunmadığı il ve ilçelerde tüketici sorunları hakem heyetinin başkanlığı en büyük mülki amir ya da görevlendireceği bir memur tarafından yürütülür. Tüketici sorunları hakem heyetinin oluşumunun sağlanamadığı yerlerde noksan üyelikler, belediye meclislerince re'sen doldurulur.Tüketici sorunları hakem heyetlerinin vereceği kararlar, tüketici mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilir. Uyuşmazlık konusu mal veya hizmet bedelinin 5.000.000 (17.200.000).-TL.'yi aşmadığı hallerde, bu heyetlerce verilmiş bir karar olmaksızın tüketici mahkemelerine başvurulamaz. Bu parasal sınır, her yıl 8 inci maddenin son fıkrasında gösterilen usul çerçevesinde yeniden belirlenir. 25 inci maddede cezai yaptırıma bağlanmış hususlara ilişkin uyuşmazlıklar, tüketici sorunları hakem heyetlerinin görev ve yetki kapsamı dışındadır.Tüketici sorunları hakem heyetlerinin kurulması, çalışması, usul ve esasları ile diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikte düzenlenir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Yargılamaya ve Cezaya İlişkin Hükümler
Tüketici Mahkemeleri
Madde 23 - Bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak çıkacak her türlü ihtilaflara tüketici mahkemelerinde bakılır.Tüketici mahkemelerinin yargı çevresi, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir.Tüketici mahkemeleri nezdinde tüketiciler, tüketici örgütleri ve Bakanlıkça açılacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftır. Tüketici Mahkemelerinde görülecek davalar Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun Yedinci Babı, Dördüncü Faslı hükümlerine göre yürütülür.
Üretimin, Satışın Durdurulması ve Malın Toplatılması
Madde 24 - Satışa sunulan bir seri malın ayıplı olması durumunda Bakanlık veya tüketici örgütleri, ayıplı seri malın üretiminin ve satışının durdurulması ve satış amacıyla elinde bulunduranlardan toplatılması için dava açabilirler.Mahkeme, dava sonucunda ayıplı malların toplatılması kararını vermiş ise;ayıplı malın ve ayıbın niteliğine göre bu malların, satıcıya iade edilip edilmemesine de karar verir. Ancak, malların toplatılması için yapılan hertürlü masraf, aleyhine karar verilen kişi tarafından ödenmedikçe mallar kendisine iade edilmez.Dava konusu malları satış amacıyla elde etmiş olan üçüncü kişilerin açacakları rücu davaları da asıl davaya bakan mahkemede görülür.Ayıplı malları satın alan tüketicilerin uğradıkları maddi ve manevi zararlar nedeniyle tek tek dava açma hakları saklıdır.
Ceza HükümleriMadde 25 - 4 üncü maddenin yedinci fıkrasına, 5 inci maddenin birinci fıkrasına, 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasına, 7 nci maddenin üçüncü fıkrasına, 9 uncu maddenin birinci fıkrasına, 10 uncu maddenin birinci fıkrasına ve 12 nci maddenin bir ve ikinci fıkralarına aykırı hareket edenler hakkında 5.000.000 lira para cezası uygulanır.8 inci maddenin ikinci fıkrasına, 13 üncü maddenin bir ve ikinci fıkralarına, 14 üncü maddenin birinci fıkrasına, 15 inci maddenin birinci fıkrasına, 27 nci maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket edenler hakkında 10.000.000 lira para cezası uygulanır.16 ncı maddeye aykırı hareket edenler hakkında 200.000.000 lira para cezası uygulanır. 16 ncı maddeye aykırılık, ülke düzeyinde yayın yapan yazılı, sözlü, görsel vesair araçlar ile gerçekleşmiş ise, cezanın on katı uygulanır. Bakanlık ayrıca ticari reklam veya ilanın durdurulması ve/veya aynı yöntemle düzeltilmesini ilgililerden ister. Bu isteğe rağmen 16 ncı maddeye aykırılığın devamı halinde, Bakanlık ticari reklam veya ilanın durdurulması ve/veya aynı yöntemle düzeltilmesi talebi ile tüketici mahkemesine başvurabilir.18 inci ve 19 uncu maddeye aykırı hareket edenler hakkında 100.000.000 lira para cezası uygulanır. Ayrıca 18 inci madde uyarınca mecburi standardına aykırı olarak imal edilen malın, tüketicinin, can ve mal güvenliği ve sağlığı ile doğrudan ilgisinin bulunması ve standardına intibak ettirilmesinin imkansız olması hallerinde, tüketici mahkemesi, doğrudan veya Bakanlığın başvurusu üzerine üretim ve satışın engellenmesi için işyerinin kapatılmasına ve malın müsaderesine ve gerektiğinde tüketim ve kullanım amacıyla elinde bulunduranlardan toplatılmasına karar verebilir. Bu fıkranın uygulandığı hallerde, verilip kesinleşen işyeri kapatma karar özetleri, büyük harflerle yazılmak suretiyle ve kapatma süresi kadar kalmak üzere kapatılan işyerinin göze çarpan bir yerine yapıştırılır. Ayrıca karar özeti mahkemece Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilir ve masrafı daha sonra faillerden alınmak üzere Ankara, İstanbul, İzmir'de yayınlanan ve tirajı yüzbinin üzerinde bulunan bir veya iki gazetede ve ayrıca varsa suç yerinde yayınlanan mahalli bir gazetede derhal ilan edilir.(Ek: 15/1/1997 - 4226/2 md.) 11 inci maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarına aykırı hareket edenler hakkında 500 000 000 lira para cezası uygulanır. Aykırılık ülke düzeyinde yayım yapan süreli yayın ile gerçekleşmişse cezanın 20 katı uygulanır. Bakanlık, ayrıca süreli yayın kuruluşundan kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilanın durdurulmasını ister. Bu isteğe rağmen aykırılığın devamı halinde, reklam ve ilanın durdurma zorunluluğunun doğduğu tarihten itibaren her sayı için 1 000 000 000 lira para cezası uygulanır ve Bakanlık kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilanın durdurulması talebi ile tüketici mahkemesine başvurur.Yukarıdaki fıkralarda belirtilen para cezaları, suçun aynı yıl içerisinde tekerrürü halinde iki misli olarak uygulanır. Para cezaları her yıl başında Türk Ceza Kanununun Ek 2 nci madde hükümleri uyarınca artırılır. Bu Kanunda yazılı fiiller hakkında verilecek idari para cezaları, bu fiiller için diğer kanunlarda yazılı cezaların uygulanmasına engel olmaz.
Cezalarda Yetki, İtiraz ve ZamanaşımıMadde 26 - 25 inci maddenin;a) Birinci fıkrasında düzenlenen 12 nci maddenin bir ve ikinci fıkralarına aykırılık halinde öngörülen cezalar belediye encümenlerince,b) (Değişik: 15/1/1997 - 4226/3 md.) Üçüncü ve beşinci fıkralarında gösterilen cezalar Bakanlık tarafından.c) Diğer cezalar o yerin mülki amiri tarafından verilir.Bu Kanunda düzenlenen her türlü para cezası, idari niteliktedir. Bu cezalara karşı tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içerisinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz, idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz ve zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinde inceleme yapılarak en kısa sürede sonuçlandırılır. İtiraz üzerine idare mahkemesince verilen kararlar kesindir.25 inci maddeye göre verilen para cezaları, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.Bu Kanunda düzenlenen idari para cezalarının verilmesine ilişkin cezai zamanaşımı süresi bir yıldır. Zamanaşımı süresi, bu Kanun hükümlerine aykırı fiilin işlendiği tarihte başlar.Sürekli veya tekrarlanan ihlaller sözkonusu ise süre, ihlalin sona erdiği ya da en son tekrarlandığı günden itibaren başlar. Karar aleyhine yargı yoluna başvurulmuş olması tahsil zamanaşımını keser.Cezalar, cezayı vermeye yetkili merci tarafından yedi gün içerisinde ilgilinin mensup olduğu meslek kuruluşuna bildirilir.
BEŞİNCİ KISIM
Çeşitli Hükümler
Denetim
Madde 27 - Bu Kanunun uygulamasında, Bakanlık müfettişleri ve kontrolörleri ile Bakanlıkça ve belediyelerce görevlendirilecek personel; fabrika, mağaza, dükkan, ticarethane, depo, ambar gibi her türlü mal konulan ve/veya satılan veya hizmet sunulan yerlerde denetleme, inceleme ve araştırma yapmaya yetkilidirler.Bu Kanunun kapsamına giren husularda yetkili ve görevli kişi ve kuruluşlara her türlü bilgi ve belgelerin doğru olarak gösterilmesi ve asıl ve onaylı kopyalarının verilmesi zorunludur.
LaboratuvarMadde 28 - Bakanlık, bu Kanunun uygulanması için laboratuvarlar kurabilir veya Bakanlıkların kurulu bulunan laboratuvarlarından istifade edebilir; kalite kontrolü yapacak resmi ve özel kuruluş laboratuvarlarında bulunması gereken asgari teknik özellikleri ilgili bakanlıklar ile müştereken tesbit ve ilanla görevlidir.Bakanlıkça yapılan denetimler sırasında alınan numunelerin tahlilleri resmi veya özel kuruluş laboratuvarlarında yaptırılabilir. Tahlil sonuçlarının standardına aykırı çıkması halinde, buna ilişkin tüm giderler üretici kişi veya kuruluş tarafından ödenir. Bu giderler, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.
ÖdenekMadde 29 - Bu Kanunla kurulan Tüketici Konseyi, tüketici sorunları hakem heyetleri ve Reklam Kurulunun kuruluş ve çalışmalarına ilişkin masraflar ile sair harcamalar, Bakanlık bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.Yeni kurulacak ve sermayeleri en az yüzmilyon Lira ve daha yukarıda olan anonim ve limited şirket statüsündeki tüm ortaklıkların sermayelerinin ve sermaye artırımı halinde artan kısmın binde ikisi nisbetinde yapılacak ödemeler, T.C. Merkez Bankası nezdinde açılacak bir hesapta toplanır. Bu hesapta toplanan paraların yüzde beşi bu Kanunun uygulanmasında görev alan kuruluşlar tarafından, yüzde doksanbeşi ise 4054 sayılı Kanunla kurulan "Rekabet Kurumu" tarafından kullanılır.
Diğer HükümlerMadde 30 - Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler uygulanır.
Yönetmelikler ve DüzenlemelerMadde 31 - Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler, Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde ilgili kamu kuruluşları, mesleki üst kuruluşlar ve tüketici örgütlerinin görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılır. Bakanlık, bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak mevzuat çerçevesinde gerekli tedbirleri almaya ve düzenlemeleri yapmaya yetkilidir.
Kaldırılan HükümlerMadde 32 - 3489 sayılı Pazarlıksız Satış Mecburiyetine Dair Kanun, 632 sayılı İthal veya Yurt İçinde İmal Edilen Taşıt Araçları, Motor, Makina Alet ve Cihazların Tanıtmalık ile Birlikte Satışı Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.Geçici Madde 1 - Tüketici mahkemeleri kuruluncaya kadar bu mahkemelerde görülmesi gereken davalara bakacak mahkemeleri, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu belirler.
YürürlükMadde 33 - Bu Kanun yayımı tarihinden 6 ay sonra yürürlüğe girer.
YürütmeMadde 34 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
4077 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATINYÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun YürürlüğeNo. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi---------- -------------------------------------------------- ---------------4226 ---- 28/01/1997
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETLERİ YÖNETMELİĞİ
Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri Yönetmeliği
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından
Resmi Gazete Tarihi: 01/08/2003
Resmi Gazete Sayısı: 25186
BİRİNCİ BÖLÜM : Genel Hükümler
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmelik, il ve ilçe merkezlerinde tüketici sorunları hakem heyetlerinin kurulmasına, çalışmasına ilişkin usul ve esasları düzenler.
Kapsam
Madde 2 -Bu Yönetmelik, Kanunun 25 inci maddesinde cezai yaptırıma bağlanmış hususlar dışında, tüketiciler ile satıcı ve sağlayıcılar arasında çıkan uyuşmazlıkları kapsar.
Dayanak
Madde 3 -Bu Yönetmelik, 23/02/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 31 inci ve bu Kanunun 06/03/2003 tarihli ve 4822 sayılı Kanunla değişik 22 nci ve 29 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 - Bu Yönetmeliğin uygulanmasında,
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) Genel Müdürlük: Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğünü,
c) İl Müdürlüğü: Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğünü,
d) Hakem Heyeti: Tüketiciler ile satıcı ve sağlayıcılar arasında çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacı ile il veya ilçe merkezlerinde oluşturulan Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerini,
e) Başkan: Tüketici sorunları hakem heyeti başkanını,
f) Tüketici: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi,
g) Satıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri,
h) Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye hizmet sunan gerçek veya tüzel kişileri,
ı) Tüketici Örgütleri: Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf veya bunların üst kuruluşlarını,
j) Mal: Alış-verişe konu olan taşınır eşyayı, konut ve tatil amaçlı taşınmaz malları ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi malları,
k) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan mal sağlama dışındaki her türlü faaliyeti,
l) Tüketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her türlü hukuki işlemi,
m) Kanun: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM : Kuruluş
Hakem Heyetlerinin Kuruluşu ve Görev Alanı
Madde 5 -Tüketiciler ile satıcı ve sağlayıcılar arasında çıkan uyuşmazlıkları çözümlemek amacıyla veya tüketici mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilecek kararları almak üzere il ve ilçe merkezlerinde hakem heyetleri kurulur.
İl hakem heyetleri il merkezi sınırları içinde, ilçe hakem heyetleri ise ilçe sınırları içinde görevli ve yetkilidir. Başvurular, tüketicinin mal veya hizmeti satın aldığı veya tüketicinin ikametgahının bulunduğu yerdeki hakem heyetine yapılır.
Büyükşehir statüsünde bulunan illerde kurulan il hakem heyetleri, mal ve hizmet bedeli Bakanlıkça her yıl Aralık ayı içinde tespit ve ilan edilecek tutarın üzerindeki uyuşmazlıklara bakmakla görevli ve yetkilidir. Bu bedelin altındaki uyuşmazlıklara büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde kurulu ilçelerdeki hakem heyetlerince ikinci fıkrada belirtilen esaslar uyarınca bakılır.
Hakem heyetleri; görev, yetki veya çalışma kapsamı dışında kalan başvuruları doğrudan ilgili kuruluşlara veya hakem heyetlerine intikal ettirir.
Hakem Heyetlerinin Sayısı
Madde 6 -Bakanlıkça, büyükşehir statüsünde bulunan illerde ve ayrıca ihtiyaç halinde diğer il ve ilçelerde il müdürlüklerinin görüşü alınarak birden fazla hakem heyeti kurulabilir.
Hakem Heyetleri Başkan ve Üyeleri
Madde 7 - Hakem heyetleri, başkan dahil beş üyeden oluşur. Heyetin başkanlığı illerde sanayi ve ticaret il müdürü veya görevlendireceği bir memur, ilçelerde kaymakam veya görevlendireceği bir memur tarafından yürütülür.
Diğer üyeler şunlardır:
a) Belediye başkanının görevlendireceği uzman bir personel,
b) Baronun mensupları arasından görevlendireceği bir avukat,
c) Tüketici örgütlerinin seçecekleri bir üye,
d) Satıcının tacir olduğu uyuşmazlıklarda ticaret ve sanayi odasının ya da bunların ayrı ayrı örgütlendiği yerlerde ticaret odasının, satıcının esnaf ve sanatkar olduğu uyuşmazlıklarda, illerde esnaf ve sanatkarlar odaları birliğinin, ilçelerde esnaf ve sanatkarlar odalarının görevlendireceği bir üye.
Başkan ve üyelerin yukarıda yer alan nitelikte yedekleri de ayrıca belirlenir.
Hakem heyetlerinin oluşumunun sağlanamadığı yerlerde noksan üyelikler başkanın, belirlenecek üye sayısını yazılı olarak bildirmesi üzerine, belediye meclislerince resen doldurulur. Bu üyelerin isimleri, yapılacak ilk toplantıda belirlenerek başkana bildirilir.
Hakem heyetinin kuruluşu sırasında tüketici örgütü bulunmayan il veya ilçede tüketici örgütlerinden birinin sonradan kurulması halinde, belediye meclisi tarafından tespit edilen üyenin görevi sona erer ve yerine tüketici örgütü temsilcisi görev alır. Buna ilişkin işlemler hakem heyeti başkanınca yürütülür.
(Değişik fıkra: 22/09/2007- 26651 S.R.G Yön/1.md.) Başkan dışındaki üyelerin görev süresi iki yıldır. Süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir veya seçilebilir. İstifa, ölüm, altı aydan fazla sürekli hastalık ve diğer nedenlerle görev süresi dolmadan önce boşalan üyelikler için görevlendirilenler veya seçilenler, yerine atandığı veya seçildiği kişinin kalan süresini tamamlar. Görev süresi sona erenin üyeliği, yerine görevlendirilen veya seçilen kişi göreve başlayıncaya kadar devam eder.
Üyelerde Aranacak Şartlar
Madde 8 -Hakem heyetleri üyelerinin aşağıdaki şartları taşımaları zorunludur:
a) T.C. vatandaşı olmak,
b) 18 yaşından küçük olmamak,
c) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde düzenlenen şartları taşıyor olmak,
d) Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
e) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut veya akıl hastalığı bulunmamak,
f) Hakem heyeti üyelerinin yüksek okul mezunu olmaları esastır. Ancak, belirtilen özellikte üye bulunamadığı yerlerde illerde en az lise, ilçelerde en az ilköğretim okulu veya denkliği Milli Eğitim Bakanlığınca kabul edilen eğitim kurumlarından birini bitirmiş olmak.
Bu şartları taşımadıkları sonradan anlaşılanların görevlerine başkan tarafından son verilir.
Tüketici Örgütleri Temsilcilerinin Tespiti
Madde 9 - (Değişik madde: 22/09/2007- 26651 S.R.G Yön/2.md.)
Bir il veya ilçede faaliyet gösteren tüketici örgütlerinin sayısı dörtten az ise tamamının, dört ve dörtten fazla ise en az salt çoğunluğunun kararı ile kendi aralarından seçecekleri temsilciyi, o il ya da ilçenin hakem heyeti üyesi olarak illerde sanayi ve ticaret il müdürlüğüne, ilçelerde kaymakamlığa bildirir.
Seçimin yapılması zorunluluğunun doğduğu tarihten itibaren en geç bir ay zarfında bu bildirimin yapılmaması halinde, illerde sanayi ve ticaret il müdürlüğü, ilçelerde kaymakamlık tarafından aşağıdaki kriterler dahilinde hakem heyetine temsilci gönderecek tüketici örgütü belirlenir.
Bunların tespitinde sırasıyla,
a) Hakem heyetinin bulunduğu il veya ilçe merkezinde çalışmaların faal olarak yürütülmesi,
b) İl veya ilçe merkezinde aynı türden tüketici örgütü varsa, kayıtlı üye veya ortak sayısının en fazla olması,
c) Ülke düzeyinde kurulan ve faaliyette bulunan şube sayısı,
dikkate alınmak suretiyle tespit edilen tüketici örgütü yönetim kurulu, temsilcisini belirleyerek illerde il müdürlüğüne, ilçelerde kaymakamlıklara bildirir.
Her il ve o ile bağlı ilçelerde seçilen tüketici örgütleri temsilcilerinin adı, soyadı ve üyesi oldukları tüketici örgütlerinin unvanları il müdürlüklerince toplu halde onbeş gün içerisinde Genel Müdürlüğe bildirilir.
Raportör
Madde 10 - İllerde il müdürü tarafından il müdürlüğü personeli arasından, ilçelerde kaymakam tarafından ilçede görevli Devlet memurları arasından en az bir asil bir yedek raportör görevlendirilir. Raportörün yüksek öğrenim görmüş olması esastır. Yüksek öğrenim görmüş kişinin bulunmaması halinde lise veya denkliği Milli Eğitim Bakanlığınca kabul edilen eğitim kurumlarından birini bitirmiş kişiler arasından görevlendirilir.
Raportör, hakem heyetinin çalışmalarına ve kararlarına esas olacak;
a) Dosya ve raporu hazırlamak,
b) Toplantı gündemini düzenlemek,
c) Toplantılarda hazır bulunmak,
d) Toplantı tutanaklarını tutmak, karar defterine kaydetmek,
e) Evrak ve arşiv işlerini yürütmek,
f) Başkanın ve hakem heyetinin uygun gördüğü diğer işleri yapmak,
ile görevlidir.
Toplantılarda raportörün oy hakkı yoktur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM :
Çalışma Usul ve Esasları
Başvuru
Madde 11- Uyuşmazlıklarla ilgili başvuru, uyuşmazlık konusunu içeren dilekçenin, delil oluşturan ilgili belgelerle birlikte hakem heyetine verilmesiyle yapılır.
Tüketici aynı uyuşmazlık konusu ile ilgili olarak birden çok hakem heyetine başvuramaz. Aksi takdirde diğer taraf lehine derdestlik itirazında bulunma hakkı doğar.
Tüketicinin uyuşmazlık konusu ile ilgili olarak aynı hakem heyetine birden fazla başvuru yapması durumunda da ikinci fıkra hükümleri uygulanır.
Tüketiciler ile satıcı ve sağlayıcılar arasındaki uyuşmazlıklarda Kanun'un 23 üncü maddesi hükümleri saklıdır.
Karar Süresi
Madde 12 - Müracaatlar, başvuru tarih ve sırasına göre en geç üç ay içinde hakem heyetince görüşülüp karara bağlanır.
Başvurular, tarafların ivedi inceleme talebi bulunduğu veya başkan tarafından gerekli görüldüğü hallerde hakem heyetlerince öncelikle gündeme alınarak sonuçlandırılır.
Tüketicinin yabancı turist olması durumunda da ikinci fıkra hükümleri uygulanır.
Toplantı Zamanı
Madde 13 - Toplantılar her ayın ikinci ve dördüncü haftalarının ilk günleri, en az ayda iki defa, resmi tatil günlerine rastladığında tatilden sonraki ilk çalışma gününde olmak üzere yapılır.
Gündemde görüşülecek uyuşmazlık konusu bulunmadığı takdirde toplantı yapılmaz.
Olağanüstü Toplantı
Madde 14 - Başkanın çağrısı üzerine, öncelikle görüşülmesi gereken konularda hakem heyetleri olağanüstü toplanabilir. Toplantı tarihi üyelere iki gün önce yazılı olarak bildirilir.
Toplantı Yeri ve Gündem
Madde 15 - Toplantılar, Bakanlık taşra teşkilatının bulunduğu yerlerde il müdürlüğünde, bulunmadığı yerlerde ise kaymakamlık binasında yapılır.
Toplantı gündemi başkan tarafından 11 ve 12 nci maddeler uyarınca belirlenir ve toplantı başlamadan önce üyelere dağıtılır.
Toplantı ve Karar Yeter Sayısı
Madde 16 - Hakem heyeti, en az üç üye ile toplanır ve oturuma katılanların oy çokluğu ile karar verir.
Üyeler çekimser oy kullanamaz. Oyların eşit olması halinde başkanın oy kullandığı taraf çoğunlukta sayılır.
Toplantılara Katılma Mecburiyeti
Madde 17 - Hakem heyeti üyeleri toplantılara katılmak zorundadırlar. Geçerli mazeretleri sebebiyle oturumlara katılamayacak üyeler, durumlarını toplantıdan önce başkana bildirirler. Birbirini takip eden toplam dört toplantıya mazeretsiz olarak veya mazeretli de olsa üç aylık sürede yapılan toplantılara hiç katılmayanların üyeliği düşer.
Toplantılara Katılamayacaklar
Madde 18 - Hakem heyetleri başkan ve üyeleri; kendisi, usul ve füruundan biri ile eşi ve üçüncü dereceye kadar, bu derece dahil, kan ve sıhri hısımları ile ilgili uyuşmazlıkların görüşülmesine ve bu konuda yapılacak oylamaya katılamazlar.
İnceleme Şekli
Madde 19 - İnceleme, raportör tarafından hazırlanan rapor ve ilgili belgelerin yer aldığı dosya üzerinde yapılır. Ayrıca, hakem heyetince gerek görüldüğü hallerde taraflar dinlenir.
Çözümü bilirkişi incelemesini gerektiren uyuşmazlık konularında,
a) Bağlayıcı olmayan hakem heyeti kararları için bir,
b) Bağlayıcı hakem heyeti kararları için birden fazla,
bilirkişi görevlendirilebilir.
Hakem Heyeti Kararlarının Kapsamı
Madde 20 - Hakem heyetlerinin kararları yalnız verildikleri uyuşmazlıklar için hüküm ifade eder.
Bilgi ve Belge İsteme Yetkisi
Madde 21 -Hakem heyeti, uyuşmazlık konusuna ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi taraflardan, ilgili kurum ve kuruluşlardan isteyebilir.
Karar Tutanağı
Madde 22 - Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar en az iki nüsha olarak, toplantı sırasında tutanakla tespit edilir. Tutanak, başkan ve toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Bu nüshalardan biri dosyasında muhafaza edilir, diğeri ise sayfaları müteselsil sıra numaralı karar defterine yapıştırılarak il müdürlüğü veya kaymakamlık mührü ile köşelerinden mühürlenir.
Karar tutanağında olması gereken hususlar:
a) İstemin özeti,
b) Yapılan inceleme,
c) Alınan karar ile dayandırıldığı mevzuat hükümleri ve deliller.
Kararların Bildirimi
Madde 23 - Kararlar, alındığı tarihten itibaren beş gün içinde taraflara yazılı olarak bildirilir.
Kararın İlanı
Madde 24 - Hakem heyetlerince alınan kararların taraf ve sonuçlarını gösterir listeler, illerde il müdürlüklerinde, ilçelerde kaymakamlıklarda duyuru panolarında aylık olarak ilan edilir.
Faaliyet Raporu
Madde 25 - İlçe hakem heyetleri dörder aylık dönemler halinde hazırlayacakları faaliyet raporlarını dönem bitiminden itibaren onbeş gün içerisinde il müdürlüklerine gönderirler.
İl müdürlükleri, ilçelerden gelen faaliyet raporlarını il hakem heyeti faaliyet raporu ile birlikte, birinci fıkrada belirtilen sürenin bitiminden itibaren onbeş gün içinde Genel Müdürlüğe yazılı olarak bildirir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : Mali Hükümler
Mali Hükümler
Madde 26 - Bu Yönetmeliğin uygulanmasından kaynaklanacak bütün giderler, 4077 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi hükümlerine göre karşılanır.
Huzur Hakkı ve Ücreti
Madde 27 - Hakem heyeti başkan ve üyeleri ile raportörlere, huzur hakkı veya huzur ücreti olarak, her ay 2000 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenen miktarlarda ödeme yapılır. Gündemde görüşülecek uyuşmazlık konusu olmadığı için toplantı yapılmayan aylarda ücret tahakkuk ettirilmez.
Hakem heyeti başkan, üye ve raportörlerinin alacakları huzur hakkı ve ücretinin hesaplanmasında, ay içinde yapılan toplantılardan katıldıkları toplantı sayısı dikkate alınır.
BEŞİNCİ BÖLÜM : Son Hükümler
Yürürlükten Kaldırma
Madde 28 - 15/08/1995 tarihli ve 22375 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
Madde 29 - Maliye Bakanlığı ve Sayıştay'ın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik 14/06/2003 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 30 - Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
EK Karar Örneği
T.C.
.
Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığı
Karar No :
Karar Tarihi :
Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Kararıdır
Başkan Üye Üye Üye Üye
..
.
.
..
.
Raportör
.
Şikayet eden :
Şikayet edilen :
Şikayet konusu :
Şikayet tarihi :
Olayın Özeti :
.
.
Şikayet Edilenin Savunmasının Özeti:
İnceleme ve Gerekçe:
Hüküm:
GARANTİ BELGESİ UYGULAMA ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK
Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelikte
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından
Resmi Gazete Tarihi: 14/06/2003
Resmi Gazete Sayısı: 25138
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı; hangi malların garanti belgesi ile satılmak zorunda olduğunu, bunların azami tamir sürelerini ve garanti belgesinin onaylanmasına ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik, garanti belgesi ile satılmak zorunda olan, ekli listede yer alan ve tüketici işlemine konu olan mallara uygulanır.
Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik, 23/02/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 31 inci maddesi ve bu Kanunun 4822 sayılı Kanunla değişik, 13 üncü maddesine dayanılarak düzenlenmiştir.
Tanımlar
Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) Genel Müdürlük: Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğünü,
c) İl Müdürlüğü: Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğünü,
d) TSE: Türk Standardları Enstitüsü Başkanlığını,
e) Kanun: 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu,
f) Mal: Alış-verişe konu olan taşınır eşyalardan Bakanlıkça, bu Yönetmeliğin eki listede tespit ve ilan edilen, garanti belgesi ile satılması zorunlu olan malı,
g) Garanti Belgesi: İmalatçı-üretici veya ithalatçıların, sattıkları, ürettikleri ve/veya ithal ettikleri mallar için düzenlenen ve malın garanti süresi içerisinde meydana gelebilecek arızalarının en az iki yıl süreyle veya özelliği nedeniyle belirlendiği ölçü birimi içerisinde, ücretsiz olarak yenisi ile değiştirilmesinin, tamirinin, bedel iadesinin veya bedel indiriminin taahhüt edildiğini ve satıcı ile tüketicinin yükümlülüklerini gösteren belgeyi,
h) Servis İstasyonu: İmalatçı - üretici ve/veya ithalatçıların, ürettikleri veya ithal ettikleri mallar için; kullanım ömürleri süresince satış sonrası montaj, bakım ve onarım hizmetlerini yürütmek üzere, kendileri tarafından ve/veya aralarındaki sözleşme uyarınca, bu amaçla yetki verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan ya da kurulmuş bulunan tesisleri,
ı) İmalatçı-üretici: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere, bu Yönetmeliğe ekli listedeki mallardan, tüketiciye sunulmuş olanları üretenler ile mal üzerine kendi ayırt edici işaretini, ticari markasını veya unvanını koyarak satışa sunanları,
i) İthalatçı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere, bu Yönetmeliğe ekli listede sayılan mallardan herhangi birini yurt dışından getirerek satışa sunan gerçek veya tüzel kişiyi,
j) Satıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri,
ifade eder.
Garanti Belgesi Düzenleme Zorunluluğu
Madde 5 - İmalatçı-üretici veya ithalatçı firmalar, imal veya ithal ettikleri, ekli listede yer alan mallar için; Bakanlığa başvurarak garanti belgelerini onaylatmak ve tüketicilere verilecek garanti belgesi düzenlemek zorundadırlar.
Bu Yönetmelik hükümlerine göre hazırlanacak garanti belgesinin tasdik edilerek tüketiciye verilmesini temin etmekle satıcı, bayii, acente ya da temsilcilikler yükümlü ve sorumludurlar.
Servis istasyonlarında yapılan onarım ve parça değişimi işlemleri sonucunda verilen fatura, bu Yönetmeliğin öngördüğü garanti şartlarını içermesi kaydıyla, garanti belgesi yerine geçer.
Garanti ve Tamir Süresi
Madde 6 - Garanti süresi; malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren başlar ve en az iki yıl ve/veya ilişik listedeki ölçü birimi ile tespit edilen değer kadardır.
Garanti süresinin başka bir ölçü birimi ile belirlenmiş olması halinde, malın üzerinde bu ölçü biriminin tespitine yönelik bir düzeneğin bulunması veya yapısının bu değerin tespitine uygun olması gerekir. Aksi halde garanti süresinin 2 yıl olduğu kabul edilir.
Malın arızalanması durumunda, tamirde geçen süre garanti süresine eklenir.
Malın tamir süresi en fazla 30 iş günüdür. Bu süre mala ilişkin arızanın servis istasyonuna, servis istasyonunun olmaması durumunda, malın satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçısı- üreticisinden birine bildirim tarihinden itibaren başlar.
Malın arızasının 15 iş günü içerisinde giderilememesi halinde, imalatçı-üretici veya ithalatçı; malın tamiri tamamlanıncaya kadar, benzer özelliklere sahip başka bir malı tüketicinin kullanımına tahsis etmek zorundadır.
Garanti Belgesinde Bulunması Zorunlu Bilgiler
Madde 7 - Tüketicilere verilecek garanti belgesinde aşağıda belirtilen bilgi ve açıklamalar yer alır:
a) İmalatçı- üretici ve ithalatçı firmanın unvanı, merkez adresi ile yetkilisinin imzası ve kaşesi,
b) Satıcının unvanı, adresi ile yetkilisinin imzası ve kaşesi,
c) Fatura tarih ve sayısı,
d) Malın cinsi, markası, modeli ile varsa bandrol ve seri numarası,
e) Malın tüketiciye teslim tarihi ve yeri,
f) Garanti süresi,
g) Azami tamir süresi,
h) Malın bütün parçaları dahil olmak üzere tamamının en az iki yıl ve/veya Bakanlıkça belirlenen ölçü birimi ile tespit edilen değere göre garanti kapsamında olduğu,
ı) Malın ücretsiz tamir, değiştirme, bedel iadesi ve bedel indirimi yükümlülüklerine ilişkin bu Yönetmelikte düzenlenen şartlar,
i) Kullanım hataları,
j) Tüketici lehine tanınabilecek haklarla ilgili diğer hususlar,
k) Bakanlık izin tarihi ve sayısı.
İzin
Madde 8 - (Değişik madde: 15/09/2007- 26644 S.R.G Yön/1.md.)
İmalatçı-üretici veya ithalatçı firmalar, ürettikleri veya ithal ettikleri her cins ve/veya marka mal için, garanti belgesi onaylatmak zorundadırlar.
Genel Müdürlük, başvuruları değerlendirirken gerek duyması hâlinde tüketicilerin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını korumak amacıyla; belgelendirilecek ürünle ilgili olarak gerekli incelemeleri yapmaya veya yaptırmaya yetkili olup, daha önce onaylanmış kuruluşlardan alınacak raporları ve ürünle ilgili olarak diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilen belgeleri de dikkate alabilir.
Genel Müdürlüğün onayı bulunmayan garanti belgeleri geçersizdir.
Başvuru
Madde 9 - (Değişik madde: 15/09/2007- 26644 S.R.G Yön/2.md.)
Garanti belgesi başvuruları, Bakanlığın internet sayfasından, elektronik imza ile yapılır.
Sanayi Mallarının Satış Sonrası Hizmetleri Hakkında Yönetmelik eki listede yer alan mallar için yapılan garanti belgesi başvuruları sırasında, Bakanlıkça onaylanan Satış Sonrası Hizmetleri Yeterlilik Belgesinin ibrazı zorunludur. Ancak, malın bakım gerektirmemesi veya tamirinin mümkün olmaması ile yaygın olarak kullanılmaması durumlarında, kullanım ömrü süresince arızalanması halinde yenisi ile değiştirileceğinin imalatçı-üretici ve/veya ithalatçı tarafından taahhüt edilmesi ve ürüne ait garanti belgesi üzerinde açıkça belirtilmesi kaydıyla, Satış Sonrası Hizmetleri Yeterlilik Belgesi aranmayabilir. Bu tür talepler Genel Müdürlükçe değerlendirilerek karara bağlanır.
Başvuru ile ilgili hususlar Bakanlığın internet sayfasında ilan edilir.
Garanti belgesi geçerlilik süresi ve diğer işlemler
Madde 10 - (Değişik madde: 29/08/2006 - 26274 S.R.G Yön/2.mad)
Genel Müdürlük veya İl Müdürlüğünce onaylanan garanti belgelerinin geçerlilik süresi 2 yıldır.
Garanti belgelerine yönelik unvan, adres değişikliği, model ilavesi ile bu Yönetmeliğin 18 inci maddesinde belirtilen muafiyet işlemleri ve benzeri müracaatlar sırasında istenecek bilgi ve belgeler Genel Müdürlükçe ayrıca belirlenir.
Garanti Belgesi İptali
Madde 11 - Bu Yönetmeliğe aykırı uygulamaların tespiti ve bununla ilgili olarak Genel Müdürlüğün veya İl Müdürlüğü'nün yazılı uyarısına rağmen, verilen süre içerisinde durumun düzeltilmemesi halinde, firmanın garanti belgesi iptal edilerek mensubu olduğu meslek odasına ve diğer ilgili kamu kuruluşlarına Genel Müdürlükçe ayrıca bildirilir.
İhtiyari Garanti Belgesi
Madde 12 - Bu Yönetmeliğe ekli listede yer almayan bir sanayi malı için yapılacak garanti belgesi başvurularında, imalatçı-üretici veya ithalatçılar bu Yönetmelik hükümlerine uymak zorundadırlar. Bu tür talepler Genel Müdürlük tarafından değerlendirilerek sonuçlandırılır.
Ücretsiz Tamir Yükümlülüğü
Madde 13 - Satıcı, malın; garanti süresi içinde, gerek malzeme ve işçilik gerekse montaj hatalarından dolayı arızalanması halinde işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamirini yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.
Arızalarda kullanım hatasının bulunup bulunmadığı servis istasyonları, servis istasyonunun mevcut olmaması halinde sırasıyla; bu malın satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçı-üreticisinden birisi tarafından düzenlenen raporla belirlenir.
Tüketiciler, bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen rapora ilişkin olarak bilirkişi tarafından tespit yapılması talebiyle ilgili tüketici sorunları hakem heyetine başvurabilir.
Diğer Yükümlülükler
Madde 14 - Tüketicinin onarım hakkını kullanmasına rağmen malın;
a) Tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren, belirlenen garanti süresi içinde kalmak kaydıyla, bir yıl içerisinde; aynı arızanın ikiden fazla tekrarlanması veya farklı arızaların dörtten fazla meydana gelmesi veya belirlenen garanti süresi içerisinde farklı arızaların toplamının altıdan fazla olması unsurlarının yanı sıra, bu arızaların maldan yararlanamamayı sürekli kılması,
b) Tamiri için gereken azami sürenin aşılması,
c) Firmanın servis istasyonunun, servis istasyonunun mevcut olmaması halinde sırasıyla satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçı-üreticisinden birisinin düzenleyeceği raporla arızanın tamirinin mümkün bulunmadığının belirlenmesi,
durumlarında, tüketici malın ücretsiz değiştirilmesini, bedel iadesi veya ayıp oranında bedel indirimi talep edebilir.
Bu maddenin (c) bendinde belirtilen raporun, tüketicinin başvuru tarihinden itibaren yedi gün içerisinde düzenlenmesi zorunludur. Tüketici, raporun belirtilen süre içerisinde düzenlenmemesi veya raporu kabul etmemesi hallerinde, ilgili tüketici sorunları hakem heyetine başvurarak mevcut durumun tespit edilmesini isteyebilir.
Satıcı, tüketicinin bu Yönetmeliğin 13 ve 14 üncü maddelerinde belirtilen taleplerini reddedemez. Tüketicinin bu taleplerine karşı satıcı, bayii, acente, imalatçı- üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludurlar.
Hizmet Yükümlülüğü
Madde 15 - İmalatçı-üretici veya ithalatçılar, garanti belgesi ile sattıkları malların bakım onarım ve kullanımına ilişkin satış sonrası servis hizmetlerini yeterli olarak vermek ve bunun için gerekli tedbirleri almak zorundadır.
Değiştirilen Ürünün Garanti Süresi
Madde 16 - Garanti uygulaması sırasında değiştirilen malın garanti süresi, satın alınan malın kalan garanti süresi ile sınırlıdır.
Kullanım Hatası
Madde 17 - Tüketicinin malı kullanma kılavuzunda yer alan hususlara aykırı kullanmasından kaynaklanan arızalar hakkında Yönetmeliğin 13 ve 14 üncü madde hükümleri uygulanmaz.
Garanti Belgesi Muafiyet İşlemleri
Madde 18 - Garanti belgesi ile satılmak zorunda olan bir malın imalatının veya ithalatının yalnızca bir gerçek veya tüzel kişiliğin siparişi üzerine, özel olarak gerçekleştirilmesi durumunda; satıcı ile tüketici arasında satış sonrası hizmetlerini de kapsayacak şekilde bu Yönetmelik hükümlerine uygun yazılı bir sözleşmenin bulunması kaydıyla ve ayrıca kendi ihtiyacında kullanılmak üzere yapılacak imalat veya ithalatlarda, garanti belgesi düzenleme zorunluluğu aranmaz.
Ceza
Madde 19 - Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında, Kanunun idari para cezası ile ilgili hükümleri uygulanır.
Kaldırılan Hükümler
Madde 20 - 21/12/2001 tarihli ve 24617 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair (TRKGM-2001/6) Tebliğ" ile 13/06/2002 tarih, 24784 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Tebliğde Değişiklik Yapılması Hakkında (TRKGM-2002/2) Tebliğ" yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1 - TRKGM-2001/6 sayılı Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Tebliğin 11 inci maddesi gereğince belgeleri iptal edilen firmalar, bu Yönetmeliğin yürürlülük tarihinden itibaren başvurmaları halinde belgelerini yeniletebilirler.
Geçici Madde 2 - (Ek madde: 29/08/2006 - 26274 S.R.G Yön/3.mad)
Daha önce onaylanan ve geçerliliği devam eden garanti belgeleri, geçerlilik süresi bitmeden önce Bakanlığa müracaat edilerek, bu Yönetmelik hükümlerine göre yenilenir.
Yürürlük
Madde 21 - Bu Yönetmelik 14/06/2003 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 22 - Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
GARANTİ SÜRELERİ "html" formatında düzenlenmiştir. Görmek için fihristi kullanınız.
YÖNETMELİĞE İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER
Geçici Madde 1 - Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce onaylanan veya vize edilen belgeler, onay veya vize tarihinden itibaren iki yıl geçerlidir.
29 Aralık 2008 PAZARTESİ
Resmî Gazete
Sayı : 27095
TEBLİĞ
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından:
4822 SAYILI KANUN İLE DEĞİŞİK 4077 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI
HAKKINDA KANUN’UN 5728 SAYILI KANUNLA DEĞİŞİK 25 İNCİ MADDESİNE
VE 5560 SAYILI KANUNLA DEĞİŞİK 5326 SAYILI KABAHATLER
KANUNU’NUN 3 ÜNCÜ VE 17/7 NCİ MADDELERİNE GÖRE 2009
YILINDA UYGULANACAK OLAN
İDARİ PARA CEZALARINA İLİŞKİN TEBLİĞ
(TEBLİĞ NO: 2008/1)
MADDE 1 – 4822 sayılı Kanun ile değişik 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 5728 sayılı Kanunla değişik 25 inci maddesinde düzenlenmiş olan idari para cezaları, 5560 sayılı Kanunla Değişik 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü ve 17/7 nci maddeleri hükmü uyarınca belirlenen usule göre 20/11/2008 tarih ve 27060 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 387 sıra no’lu 213 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde tespit edilen 2008 yılı için yeniden değerleme oranı olan %12 (oniki) artış esas alınarak, 1/1/2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aşağıdaki şekilde artırılmıştır:
4077 sayılı Kanun'un 5728 sayılı Kanunla Değişik 25 inci Maddesinin;
8/2/2008-31/12/2008 TL
1/1/2009-31/12/2009 TL
Birinci fıkrasındaki ceza miktarı:
100
112
İkinci fıkrasındaki ceza miktarı:
200
224
Üçüncü fıkrasındaki ceza miktarı:
500
560
Dördüncü fıkrasındaki ceza miktarları:
1.000
1.120
10.000
11.200
Beşinci fıkrasındaki ceza miktarları:
2.000
2.240
400
448
Altıncı fıkrasındaki ceza miktarı:
5.000
5.600
Yedinci fıkrasındaki ceza miktarları:
10.000
11.200
200.000
224.000
200.000
224.000
Sekizinci fıkrasındaki ceza miktarları:
6.000
6.720
60.000
67.200
Onuncu fıkrasındaki ceza miktarı:
80.000
89.600
MADDE 2 – Bu Tebliğ 1/1/2009 tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3 – Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
29 Aralık 2008 PAZARTESİ
Resmî Gazete
Sayı : 27095
TEBLİĞ
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından:
4077 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN’UN
4822 SAYILI KANUN İLE DEĞİŞİK 22 NCİ VE TÜKETİCİ
SORUNLARI HAKEM HEYETLERİ YÖNETMELİĞİ’NİN
5 İNCİ MADDELERİNDE YER ALAN PARASAL
SINIRLARIN ARTIRILMASINA
İLİŞKİN TEBLİĞ
(TEBLİĞ NO: TRKGM-2008/2)
MADDE 1 – (1) 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un değişik 22 nci maddesinde belirlenen usule göre Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu tarafından bildirilen Üretici Fiyatları Endeksinde meydana gelen ortalama % 13,29 (onüç virgül yirmidokuz) oranında artış esas alınarak 1/1/2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere:
a) 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un değişik 22 nci maddesinin 5 ve 6 ncı fıkrasındaki tüketici sorunları hakem heyetlerinin kararlarının bağlayıcı olacağına ilişkin üst veya tüketici mahkemelerinde delil olacağına ilişkin alt parasal sınır 936,97 TL,
b) 1/8/2003 tarihli ve 25186 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri Yönetmeliği’nin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrasında, büyükşehir statüsünde bulunan illerde faaliyet gösteren il hakem heyetlerinin uyuşmazlıklara bakmakla görevli ve yetkili olmalarına ilişkin alt parasal sınır 2.446,03 TL,
olarak tespit edilmiştir.
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ 1/1/2009 tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
29 Ocak 2009 Perşembe
Atilla EŞMEN
T.C.
YENİŞEHİR KAYMAKAMLIĞI
(İlçe Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığı)
Karar No :
Karar Tarihi: 29.01.2009
YENİŞEHİR KAYMAKAMLIĞI
Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Kararıdır.
Raportör : H.Bilgehan YAVUZ
Yazı İşl.Müdürü
Şikayet eden : Atilla EŞMEN
Şikayet edilen : Ayakkabı Dünyası Akbacakoğlu Kundura San. Ve Tic. A.Ş.
Şikayet konusu: Ayakkabı
Şikayet tarihi : 18.12.2008
Şikayet Talebi : Ürün değişimi
Ürün Bedeli : 89,95 TL
Olayın Özeti : Atilla EŞMEN isimli tüketici 15.12.2007 tarihinde Ayakkabı Dünyası Akbacakoğlu Kundura San. Ve Tic. A.Ş. den aldığı ayakkabıyı “ üründe oluşan genişleme, rahatsızlık ve yürürken ayaktan çıkma” şikayetlerinden dolayı firmaya götürdüğünü fakat firmadan red cevabı aldığını, ürünü satın alırken esneyebileceği uyarısının yapılmadığını söylemektedir.
Şikayet edilenin savunmasının özeti: Ayakkabı Dünyası Akbacakoğlu Kundura San. Ve Tic. A.Ş. firmasının yetkilisinin yaptığı savunmada; üründe üretimden ya da kullanılan malzemesinden kaynaklanan bir hata olmadığını söylemektedir.
İnceleme ve Gerekçe: Ürün incelenmek üzere bilirkişiye gönderilmiştir. Bilirkişi Öğr. Gör. Handan DEMİR 13.01.2008 tarihinde yaptığı incelemede; bazı ayakkabıların derilerinin çok yumuşak olduğu için, kısa bir süre sonra ayağın şeklini alarak esnediğini ve bu konuyla ilgili satıcının tüketiciyi uyarması gerektiğini ve bir küçük numara tavsiye etmesi gerektiğini söylemektedir.
Ancak, tüketicinin de ürünü alırken büyük numara alması ve bu şekli ile yaklaşık 6 ay kullanması, tüketicinin bu üründen beklenen faydayı sağlamış olduğu ve 6 ay içerisinde ürünün yıpranmasının mümkün olduğu kanaatine heyetimizce varılmıştır. Bu nedenle 4077 sayılı Kanunun 4. Maddesine göre şikayet konusu ürün ayıplı mal olarak değerlendirilemeyeceğinden tüketicinin haksız olduğu kanaatine ulaşılmıştır.
Karar: Yukarıda açıklanan nedenlerle; tüketicinin talebinin reddine, tarafların Tüketici Mahkemesine yapacağı 15 günlük itiraz süresi saklı kalmak üzere karar verilmiştir.
Başkan
Eyüp Sabri KARTAL
Kaymakam
Üye Üye Üye Üye Uye
İnci ATINÇ ALPTEKİN H. Eren MÜLAYİM Aytekin KESKİN Orhan ÇAPAN Mustafa GÖRGEN
Belediye Tem. Baro Tem. Tük. Örg. Tem Tic.ve San.Od.Tem. Es.San.Od. Tem.
Hüseyin ERDEMİR
T.C.
YENİŞEHİR KAYMAKAMLIĞI
(İlçe Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığı)
Karar No :
Karar Tarihi: 29.01.2009
YENİŞEHİR KAYMAKAMLIĞI
Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Kararıdır.
Raportör : H.Bilgehan YAVUZ
Yazı İşl.Müdürü
Şikayet eden : Hüseyin ERDEMİR
Şikayet edilen : Evrencell İletişim
Şikayet konusu: Nokıa 6288 marka cep telefonu
Imeı no : 354558016845470
Şikayet tarihi : 06.01.2009
Şikayet Talebi : Para İadesi
Ürün Bedeli : 535,00 TL
Olayın Özeti : Hüseyin ERDEMİR isimli tüketici 26.08.2007 tarihinde Evrencell İletişim
firmasından Nokıa 6288 marka cep telefonu aldığını, telefonu arızasından dolayı defalarca servise
verdiğini fakat hala arızanın devam ettiğini söylemektedir.
Şikayet edilenin savunmasının özeti: Evrencell İletişim firmasının yetkilisinin yaptığı savunmada;
verilecek karar için gereğinin yapılmasını arz ettiğini beyan etmektedir.
İnceleme ve Gerekçe: Yapılan incelemede; kullanıcının cihazı 17.11.2007, 12.12.2007, 18.02.2008 ve 09.09.2008 tarihlerinde servise verdiği servis formundan anlaşılmıştır. Cihaz aynı arızadan 3 defa servise gönderilmiştir. Buna göre; Garanti Belgesi Uygulama esaslarına dair yönetmeliğin 14. maddesinin “a” fıkrasına göre, bir yıl içerisinde; aynı arızanın ikiden fazla tekrarlanması durumlarında, tüketicinin seçimlik haklardan birini isteme hakkı vardır. Bu nedenlerle tüketicinin talebinin kabulü gerektiği kanaatine ulaşılmıştır.
Karar: Yukarıda açıklanan nedenlerle; tüketicinin talebinin kabulüne, ürün bedeli olan 535,00 TL nin satıcı Evrancell İletişim firmasından alınarak tüketici Hüseyin ERDEMİR’ e iadesine, tarafların Tüketici Mahkemesine yapacağı 15 günlük itiraz süresi saklı kalmak üzere karar verilmiştir.
Başkan
Eyüp Sabri KARTAL
Kaymakam
Üye Üye Üye Üye Uye
İnci ATINÇ ALPTEKİN H. Eren MÜLAYİM Aytekin KESKİN Orhan ÇAPAN Mustafa GÖRGEN
Belediye Tem. Baro Tem. Tük. Örg. Tem Tic.ve San.Od.Tem. Es.San.Od. Tem.
Fikriye EŞMEN
T.C.
YENİŞEHİR KAYMAKAMLIĞI
(İlçe Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığı)
Karar No :
Karar Tarihi: 29.01.2009
YENİŞEHİR KAYMAKAMLIĞI
Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Kararıdır.
Raportör : H.Bilgehan YAVUZ
Yazı İşl.Müdürü
Şikayet eden : Fikriye EŞMEN
Şikayet edilen : YKM Giyim Ve İhtiyaç Mad. Tic. Ve San. A.Ş.
Şikayet konusu: Polo marka pantolon
Şikayet tarihi : 18.12.2008
Şikayet Talebi : Ürün değişimi
Ürün Bedeli : 79,00 TL
Olayın Özeti : Fikriye EŞMEN isimli tüketici 21.12.2007 tarihinde aldığı polo marka pantolonu “kumaş defosundan kaynaklı oluşan yırtılma” sebebiyle firmaya götürdüğünü, fakat firmadan red cevabı aldığını söylemiştir.
Şikayet edilenin savunmasının özeti: YKM Giyim Ve İhtiyaç Mad. Tic. Ve San. A.Ş. firmasının yetkilisinin yaptığı savunmada; ürünün bilirkişi tarafından incelenmesini istediklerini söylemektedir.
İnceleme ve Gerekçe: Ürün incelenmek üzere bilirkişiye gönderilmiştir. Bilirkişi Mustafa AKMAN 20.01.2009 tarihinde yaptığı incelemede; ürünün % de 100 pamuklu kumaştan üretildiğini, kullanılan kumaşın yeterli kalitede olduğunu, sürtünmeden dolayı üründe kumaş açılmasının meydana geldiğini ancak; ürünün 21.12.2007 tarihinde alındığını, tüketicinin ürünü yaklaşık 1 yıl boyunca kullandığını, pamuk ipliğinden üretilen bir kumaşın yıpranmasının olağan olduğunu beyan etmiştir. Buna göre 4077 sayılı Kanunun 4. Maddesine göre şikayet konusu ürün ayıplı mal olarak değerlendirileceğinden tüketicinin haksız olduğu kanaatine ulaşılmıştır.
Karar: Yukarıda açıklanan nedenlerle; tüketicinin talebinin reddine, tarafların Tüketici Mahkemesine yapacağı 15 günlük itiraz süresi saklı kalmak üzere karar verilmiştir.
Başkan
Eyüp Sabri KARTAL
Kaymakam
Üye Üye Üye Üye Uye
İnci ATINÇ ALPTEKİN H. Eren MÜLAYİM Aytekin KESKİN Orhan ÇAPAN Mustafa GÖRGEN
Belediye Tem. Baro Tem. Tük. Örg. Tem Tic.ve San.Od.Tem. Es.San.Od. Tem.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
Kayıtlar
